شهر باستانی دارابگرد

دارابگرد نام یکی از پنج شهرستان ایالت پارس در ایران قدیم بوده است. به آن داراگرد و دارابجرد نیز گفته می‌شده ‌است.
درفاصله ۶کیلومتری شهرفعلی داراب آثارشهرتاریخی دارابگرد، نخستین پایتخت سلسله ساسانیان ویکی ازقدیمی‌ترین شهرهای ایران باستان قراردارد. این شهرکه قدمت آن به عصر هخامنشیان می‌رسد، درمیان دشت وسیع و حاصلخیز هشیوار به دلیل شرایط امنیتی آن زمان واهمیت شهر به صورت مدور بنا گردیده است وازاین جهت در ردیف اولین شهرهای مدور داخل فلات ایران محسوب می‌گردد.شعاع دایره این شهر برابر با 1020 متر و دارای مساحت اندکی بیش از 32 کیلومتر مربع بوده است.
پیرامون شهردیوار مخروطی عظیمی از گل رس و سنگ و ملاط آهک ساخته شده که ارتفاع آن به بیش از۱۰متر می‌رسد این دیوار درطول زمان دچار فرسایش شده وارتفاع آن اکنون در حدود ۷ متر است. وجود ماده چسبنده ای درمیان ملاط و گل به کار رفته در دیوار سبب شده با گذشت بیش از ۲۶۰۰ سال این دیوار با تخریب کم پابرجا واستوار باقی بماند.
پشت دیوار خندقی بزرگ برای حفاظت بیشتر از شهر ایجاد نموده بودند که دسترسی به شهر را در مواقع خطر بسیار مشکل می‌کرده‌است. عمق این خندق بیش از ۱۰ متر و عرض آنحدود۵۰ متر بوده‌ که این قسمت نیز دچار فرسایش شده‌است. این خندق پیوسته مملو ازآب بوده و به گفته مورخین متقدم درآن گیاهانی بوده که به دورپای افرادی که واردخندق می‌شده‌اند می‌پیچیده ومانع از شنا کردن آنها می‌شده است. آب موردنیاز خندق از رودخانه‌های اطراف از جمله رود بال تامین می‌شد.
در این محل ۲ آتشکده ساسانی در مجاورت یکدیگر قرار دارد که در نوع خود قابل توجه است. ساختار این آتشکده‌ها همانند سایر آتشکده‌های عصر ساسانی به شکل چهارتاقی با گنبد مدور است و مصالح به کار رفته درآن شامل گل وگچ ساروج وسنگ لاشه است.
شهر دارابگرد دارای 2 دروازه اصلی و 2 دروازه فرعی بوده است که این 4 دروازه دقیقا در 4 جهت اصلی قرار داشته‌اند. 2 دروازه اصلی که مهم تر بوده در جهات غربی و شرقی و 2 دروازه دیگر در شمال و جنوب شرق قرار داشته‌اند.